چند خودرويي كه در طول سال‌هاي گذشته در جهان توليد شده بودند، عملا هيچ‌وقت به توليد انبوه نرسيده و نتوانستند نظر طيف گسترده‌اي از مردم را جلب كنند. نگراني از عاقبت گرم‌شدن زمين و تلاش براي كنار گذاشتن سوخت مشهور بنزين اما باعث شده تا اين برنامه‌هاي آرمان‌گرايانه از كاغذ بيرون آمده و روي جاده‌هاي واقعي حركت كنند. حالا خودروهاي الكتريكي تبديل به يك واقعيت شده‌اند. اگر تا امروز دنبال پمپ‌بنزين بوديد تا چند سال ديگر بايد جايي را پيدا كنيد كه خودرويتان را به شارژ بزنيد!
اگر زماني خودروهاي بنزيني و ديزلي يكه‌تاز ميدان‌ها بودند، حالا كار به جايي رسيده كه چند كشور بزرگ و پيشرفته دنيا به‌صورت رسمي براي نسل جديد جا باز كرده‌اند. فرانسه، انگليس، آلمان و چين جزو نخستين كشورهايي هستند كه بعد از توافق زيست‌محيطي پاريس رسما اعلام كردند حداكثر تا سال 2040، تمام خودروهاي ديزلي و بنزين‌سوز را از سراسر كشورشان جمع‌آوري مي‌كنند. در سوي ديگر، استقبال چشمگير از خودروهاي هيبريدي و برقي از سال 2008به اين‌سو نشان مي‌دهد، ايده آزمايشگاهي قديمي زودتر از آنچه انتظارش را داشته‌ايم، به واقعيت تبديل مي‌شود.
- جهان در فكر ماشين برقي
كنفرانس بين‌المللي پاريس كه تمام شد، كشورهاي عضو - به جز آمريكا كه چند وقت بعد توافق را زير پا گذاشت - برنامه‌هايي براي بهبود وضعيت زيست‌محيطي چيدند و آنها را اجرا كردند.
شهرداري پاريس اعلام كرده تردد خودروهايي كه با سوخت‌هاي فسيلي كار كنند، تا سال 2030(1409) در سطح شهر پاريس كاملا ممنوع مي‌شود. 10سال بعد هم ضرب‌الاجل بعدي است كه براساس آن خريد و فروش خودروهاي فسيلي در كل فرانسه ممنوع خواهد شد.
بعد از پاريس، لندن برنامه مفصلي براي خودروهايش درنظر گرفت. وزير محيط‌زيست انگليس در دستوري كه مردادماه امسال به‌خودروسازان ابلاغ كرد، گفته است از سال 2040به بعد، خريد و فروش تمام خودروهاي ديزلي و بنزين‌سوز در كل كشور ممنوع مي‌شود. مدتي بعد، شركت‌هاي خودروسازي انگليس اعلام كردند، خطوط جديدي براي ساخت خودروهاي برقي راه‌اندازي خواهند كرد. صادق‌خان، شهردار لندن نيز از سرمايه‌گذاري 4و نيم ميليون پوندي شهرداري روي خودروهاي برقي خبر داد. وعده او اين بود كه تا سال 2018ميلادي تعداد خودروهاي برقي در لندن دو برابر مي‌شود.
چين كشور بعدي است كه اعلام كرده، تا سال 2040تمام خودروهاي فسيلي‌اش را برق‌سوز خواهد كرد. بنا به دستوري كه وزارت صنايع چين از همين الان براي شركت‌هاي خودروسازي كشور فرستاده، تا سال 2019ميلادي بايد حدود 10درصد از توليدات كارخانه‌هاي اتومبيل‌سازي روي خودروي الكتريكي متمركز شده و به مرور افزايش پيدا كند. ضرب‌الاجل نهايي سال 2030(1409) است. در آن زمان بايد تمام خودروهاي چين الكتريكي يا هيبريدي شده باشند.
- چالش قيمت انرژي
يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي سازندگان خودروي برقي كه اين روزها به‌طور چشمگيري بهبود پيدا كرده، مربوط به هزينه تمام‌شده برق و افزايش توان باتري‌هايي است كه قرار است اين وسايل جديد را حركت بدهند. نتيجه‌ها تا اينجا رضايت‌بخش بوده چنان‌كه بنا به گزارش «اكونوميست» توليد هر كيلووات‌ساعت انرژي كه در سال 2010، هزار دلار بود حالا به 130تا 200دلار رسيده است. خبرگزاري بلومبرگ از اين هم خوش‌بين‌تر است و مي‌گويد تا سال 2030اين هزينه تا 73دلار پايين مي‌آيد. آن هم درحالي‌كه براي رسيدن به اين عدد شركت‌هايي مثل تسلا فقط بايد توليدشان را بالاتر ببرند.
براي رسيدن به قيمت‌هاي پايين‌تر، شركت‌هاي خودروسازي بزرگ خودشان اقدام به توليد باتري خودرو كرده‌اند. يكي از موفق‌ترين نمونه‌ها شركت تسلا، توليدكننده نخستين خودروي الكتريكي موفق در دنياست كه يك خط توليد صرفا براي ساخت باتري خودروهاي برقي ايجاد كرده است.
قيمت خودرو و هزينه نگهداري آن فاكتور مهم بعدي است كه نيويورك تايمز با استناد به روند فعلي بازار، مي‌گويد قيمت خودروهاي برقي به‌طور قابل‌ملاحظه‌اي از نسل قبلي ارزان‌تر خواهد بود. به جز اينها، كم بودن تعداد ايستگاه‌هاي شارژ خودرو و زمان بالايي كه اين باتري‌ها براي شارژ مجدد نياز دارند، چالش بعدي خودروسازان است كه تا پيش از اين چالش بزرگي محسوب مي‌شد اما راه‌حل‌هايي براي آن پيدا شده است. اين چالش هم‌اكنون تا حد زيادي بهتر شده است. يك شركت ژاپني اخيرا ادعا كرده، در حال به پايان رساندن يك كار تحقيقاتي روي باتري‌هايي است كه در عرض 15دقيقه شارژ مي‌شوند. «بست‌باي»، يك شركت فروش قطعات الكترونيكي آمريكايي نيز اعلام كرده، شارژرهايي را توليد كرده كه مي‌تواند زمان شارژ باتري‌هاي خودرو را به‌طور چشمگيري پايين بياورد.
قيمت خودروهاي هيبريدي و برقي هم در حال كم شدن است. نيويورك تايمز دراين‌باره مي‌نويسد: «خودروي برقي همين الان هم قيمت پايين‌تري دارد اما در فاصله سال‌هاي 2025تا 2030از نظر قيمت توان رقابت با خودروهاي بنزيني و گازوييلي را خواهد داشت. هم‌اكنون بخش مهمي از قيمت بالاي خودروهاي برقي به‌خاطر قيمت بالاي باتري‌ها و تيراژ پايين توليدي است كه گفته مي‌شود در سال‌هاي آينده به‌طور چشمگيري كاهش خواهد داشت. افزايش سرسام‌آور توليد اين خودروها نشان مي‌دهد، استقبال فراواني از اتومبيل‌هاي نسل جديد به‌وجود آمده كه شرايط بازار را كاملا دگرگون خواهد كرد.
- شارژ بيشتر، قدرت مشابه
از سال 2008و با ظهور خودروي برقي تسلا گام مهمي به سوي عملي شدن برداشت. بعد از فروش بي‌نظير خودروي «رودستر»، خودروسازاني مثل ميتسوبيشي ژاپن و سيتروئن فرانسه وارد كارزار شدند. نيسان و شورلت هم خودروسازان بزرگ بعدي بودند. در نخستين گام‌ها هنوز خودروي تمام برقي كه كل انرژي‌اش را از باتري‌ها تأمين كند، به يك‌رؤيا شبيه بود. توان پايين باتري‌ها و زمان شارژ زيادشان يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي آن سال‌ها بود كه باعث مي‌شد نخستين خودروهاي مدرن، تركيبي از برق و بنزين را براي تأمين انرژي استفاده كنند. اين خودروها كه بعدها با نام «هيبريدي» مشهور شدند، هنوز نسبت به‌خودروهاي تمام الكتريكي موفق‌تر به‌نظر مي‌رسيدند. اين چالش در مدل‌هاي جديد تا حد زيادي بهتر شده است. تا جايي كه ادعا شده راننده در آخرين مدل‌هاي تسلا مي‌تواند بعد از 30دقيقه شارژ 270كيلومتر مسافت را طي كند و در آينده نزديك با يك بار شارژ مي‌توان انتظار طي كردن 500 كيلومتر را داشت.
- ايران كجاست؟
خودروهاي برقي و هيبريدي كه در ايران به فروش مي‌رسند، فارغ از نمونه‌هاي آزمايشي كه توسط شركت‌هاي دانش‌بنيان در مقياس محدود توليد شده و عملا هنوز به توليد انبوه نرسيده، شامل چند نمونه خودروهاي خارجي و وارداتي است كه ارزان‌ترين نمونه‌هاي آن بيشتر از 100ميليون تومان قيمت دارد. در اين بازار، موتورسيكلت برقي نمونه موفقي به‌نظر مي‌رسد كه از حدود 4سال پيش به خريداران اين وسيله نقليه يارانه مي‌دهد. ارائه اين يارانه كه از طرف شهرداري تهران راه‌اندازي شده، به كساني كه در سايت اين سازمان نام‌نويسي كنند، براي خريد موتورسيكلت برقي پرداخت مي‌شود.
2خودروساز اصلي داخلي، يعني ايران‌خودرو و سايپا در تابستان امسال از توليد خودروهاي برقي ساخت ايران خبر دادند. سايپا بخشي از قطعات خودروي برقي‌اش را رونمايي كرده و ايران‌خودرو هم سال گذشته وعده داد «تا 3سال ديگر»، خودروي برقي و هيبريدي مي‌سازد.
البته هم‌اكنون خودروهاي وارداتي هيبريدي زيادي در داخل كشور وجود دارند و بخشي از تاكسي‌ها را هم همين خودروهاي وارداتي هيبريدي تشكيل مي‌دهند. باتري اين خودروها در زمان استفاده از بنزين شارژ مي‌شود. درترافيك شهري استفاده از اين باتري سهم مهمي در كاهش آلودگي هوا دارد.
- خودروي الكتريكي پيشتاز
«تسلا 3» يك خودروي الكترونيكي پيشرفته به حساب مي‌آيد كه توانسته نظر خيلي‌ها را نسبت به اين‌دست خودروها تغيير دهد. شتاب و سرعت مناسب در مقايسه با خودروهاي بنزيني و همچنين ميزان مسافت قابل قبول با يك‌بار شارژ باعث شده تا اين خودرو مورد علاقه بسياري باشد.
نظر شما